Kada klik izvede trik
Misija OEBS-a na Kosovu uvela je platformu za elektronsku komunikaciju u opštinama, kako bi pojačala učešće javnosti
Dugačka lista zahteva koji se kreću od zahteva za popravkom igrališta u naselju, parkova, puteva i trotoara, pa do zahteva za produžavanje autobuskih linije može se naći ukoliko pogledate digitalnu platformu za učešće javnosti na internet stranicama opština Priština i Đakovica na Kosovu.
Digitalna platforma, koju je finansirala Misija OEBS-a na Kosovu, dizajnirana je nakon konsultacija sa obe opštine i počela je sa radom u novembru 2016. godine. Od tada, stanovnici su mogli da koriste posebno pripremljenu platformu za elektronsku komunikaciju kako bi izneli svoje probleme i tražili rešenja od svojih opština.
“Ova platforma povećava transparentnost i obavezuje opštinu da se bavi konkretnim zahtevima građana i da u skladu sa tim planira svoj budžet."
Nakon nešto više od tri meseca, građani opštine Priština podneli su više od 72 zahteva koristeći digitalnu platformu. Većina zahteva odnosila se na probleme koji utiču na svakodnevni život u njihovim naseljima.
Dren Ukmata, mladić iz Prištine, upotrebio je platformu odmah nakon što je počela sa radom kako bi zahtevao od opštine da popravi put i parking u njegovom naselju Ulpijana. „Nemam vremena da šaljem pismene zahteve opštini, ovako je mnogo brže ukoliko treba samo nekoliko puta da kliknem,“ – istakao je on. I zaista, dve nedelje nakon njegovog zahteva, opština je odgovorila da je njegov zahtev opravdan i popravka puta je dodata kao stavka redovnog radnog plana.
Praktični alat kojim se povećava angažovanje javnosti
Muhedin Nushi, direktor administracije u opštini Priština, istakao je da je veoma zadovoljan činjenicom da toliko građana koristi platformu. „Neki od primljenih zahteva su već predviđeni kao deo opštinskih projekata, dok ostale razmatraju i analiziraju odgovarajuća odeljenja u svrhu planiranja budžeta za 2018. godinu.“ On je takođe ukazao i na dodatnu mogućnost platforme.
„Građani mogu da vide opštinske projekte koji su planirani za njihova naselja i glasaju za one koje smatraju najvažnijim.“
„Ne samo da mogu da glasaju za projekte koje opština predviđa, već takođe mogu da vide i glasaju za zahteve svojih sugrađana i pruže opštinskim vlastima smernice gde se nalaze njihovi prioriteti,“ – istakla je Aferdita Pustina, službenica za projekte pri Misiji OEBS-a na Kosovu.
„Želeli smo da napravimo dugotrajno i praktično sredstvo koje bi olakšalo komunikaciju između opštinskih vlasti i stanovnika i doprinelo povećanju učešća javnosti. Ovo je važan element dobre uprave i demokratije,“ - navela je ona.
„Izabrali smo Prištinu i Đakovicu kao pilot opštine za ovaj ambiciozni projekat zato što su obe opštine imale dobre rezultate u odgovaranju na zahteve javnosti,“ – dodala je ona.
Tradicionalan nasuprot novom načinu komunikacije
I zaista, obe opštine tvrde da su već imale kanale komunikacije sa svojim stanovnicima koji su dobro funkcionisali. Nushi je pomenuo redovne javne rasprave koje su se održavale u Prištini. Armend Vokshi, iz đakovičkog odeljenja za administraciju i kadrove naveo je politiku otvorenosti koju ima njegova opština. „Mi prihvatamo sve zahteve od javnosti. Do sada, stanovnici su morali da svoje zahteve lično podnesu. Digitalna platforma im je sada olakšala pristup nama.“
„Ova platforma nam pomaže da unapredimo standard transparentnosti, pojačamo učešće u odlučivanju, kao i da osnažimo mehanizme za nastavljanje suštinskih procesa u demokratiji, odgovornosti naših izabranih predstavnika bez obzira ko je izabran i ko sedi u kancelariji.“
„Ali moramo da više uradimo na promociji platforme,“ - istakao je on, dodajući da su flajeri, brošure kao i radio i televizijski spotovi, koji će promovisati platformu, u pripremi.
„U međuvremenu,“ - dodaje on, „mi pažljivo pregledavamo sve zahteve koje smo primili.“
Pustina isto dodaje da je potrebno više uraditi kako bi se promovisala platforma, uzimajući u obzir da je ovo nov i specifičan alat, čiji je rad prilično dobro počeo sa preko 7.000 poseta elektronskoj platformi, od kako je počela da radi.
Mladi ljudi izgleda da preferiraju digitalan način komunikacije, navodi Ukmata. „Veći broj stanovnika može da predstavi svoje probleme i nerešena pitanja koja utiču na njih elektronskim putem, a ukoliko se ovo uporedi sa javnim raspravama, sastancima i peticijama, ispada mnogo praktičnije zato što sada svako ima pristup platformi.“
Očuvanje ove tendencije
Pored finansiranja digitalne platforme, Misija se potrudila da početak rada platforme počne bez problema tako što je obučila, tokom dvodnevnog kursa, službenike obe opštine kako da se bave zahtevima. „Usmeravali smo službenike korak po korak kako da koriste platformu i pregledaju podnesene zahteve. Pokazali smo im način kako da produktivno sarađuju sa svojim stanovnicima, da se pridruže diskusijama i postavljaju zvanične politike,“ - istakla je Pustina.
Preko 50 službenika i predstavnika 17 naselja u Prištini i 40 službenika iz Đakovice bili su deo obuke kako koristiti digitalnu platformu.
Ona ističe da je Misija zadovoljna sa početkom rada platforme, ali je pravi izazov kako da se ona učini održivom, koristi je javnost, opština upravlja njome, a njenu upotrebu bilo bi idealno da nadgledaju organizacije građanskog društva. „Dobili smo neformalne zahteve da se platforma proširi i na druge opštine, ali prvo moramo da završimo procenu rezultata u pilot opštinama.“
Ukoliko se koristi pravilno, digitalna platforma je dobro sredstvo koje unapređuje aktivno građanstvo i smisleno učešće javnosti u odlučivanju, dodala je Pustina.