News and press releases

Njëzet e tre policë dhe përfaqësues të organizatave të shoqërisë civile morën pjesë në Trajnimin kundër Krimeve të Urrejtjes për Institucionet Ligjzbatuese (TAHCLE), organizuar nga Misioni i OSBE-së në Kosovë dhe Zyra për Institucione Demokratike dhe të Drejta të Njeriut (ODIHR) nga 14 deri më 16 dhjetor 2022. TAHCLE është projektuar për të zhvilluar aftësitë e policisë në identifikimin, të kuptuarit dhe hetimin e krimeve të urrejtjes. Ky trajnim plotëson aftësitë e zyrtarëve policorë në parandalim dhe reagim më të mirë ndaj krimeve të urrejtjes, për ndërveprim efektiv me komunitetet viktimë, si dhe ndërton besimin e publikut dhe bashkëpunimin me agjencitë ligjzbatuese. Trajnimi tre-ditor i trajnerëve u fokusua në ndikimin e krimeve të paragjykimit tek komunitetet e prekura, ligjet për krimet e urrejtjes dhe trajtimin dinjitoz të viktimave gjatë të gjitha procedurave ligjore. Tutje, pjesëmarrësit zgjeruan njohuritë e tyre për rolin e policisë, mbështetjen ndaj viktimave dhe regjistrimin e krimeve të tilla, si dhe u pajisën me aftësi trajnimi për të shpërndarë njohuritë tek kolegët e tyre dhe për të vazhduar rritjen e kapaciteteve për reagim më të mirë ndaj krimeve të urrejtjes. Togeri Bahri Bylykbashi, shef i Njësisë për Koordinim, Administrim dhe Mbështetje të Trajnimeve në Policinë e Kosovës, tha: “Patëm kënaqësinë që ta kemi këtë trajnim për Policinë e Kosovës, si dhe të ngrisim kapacitetet tona në hetimin e veprave me paragjykim apo urrejtje. Si zyrtar policie, është e rëndësishme të trajnojmë kolegët tanë që të shikojnë më thellë gjatë hetimit dhe të identifikojnë nëse ka tregues/motive të paragjykimit. Ndërsa mjedisi i policimit evoluon, stafi ynë duhet të jetë i vetëdijshëm se komuniteti më i mirë është ai i larmishmi dhe duhet të jemi të ndërgjegjshëm për nuancat e këtij diversiteti.” Duke folur për ndikimin e trajnimit, Rajmonda Sylbije, drejtoreshë e organizatës joqeveritare Qendra për Zhvillimin e Grupeve Sociale (CSGD) tha, “Si një nga pjesëmarrëset e shoqërisë civile, nuk mund të gjej fjalë të them se sa i vlefshëm ishte trajnimi, materialet dhe burimet për mua. Ishte gjithashtu i vlefshëm pasi bëri bashkë zyrtarët e Policisë së Kosovës të rangjeve të ndryshme dhe organizatat e shoqërisë civile. E di që unë si e vetme nuk mund ta ndryshoj botën, por mund të përpiqem të jem agjente e ndryshimeve shoqërore dhe të kem ndikim tek njerëzit një nga një. Trajnimi është një mjet tepër i çmuar për të luftuar dhe trajtuar krimet e urrejtjes dhe incidentet e urrejtjes dhe më ndihmon të bëj ndryshime pozitive brenda komunitetit tim.” Misioni i OSBE-së në Kosovë ka për mandat mbrojtjen dhe promovimin e të drejtave të njeriut dhe të komuniteteve, si dhe demokratizimin dhe zhvillimin e sektorit të sigurisë publike. Misioni mbetet i përkushtuar për të mbështetur institucionet në përmirësimin e regjistrimit, reagimit dhe parandalimit të rasteve të krimeve të urrejtjes.  

Në periudhën mes tetorit e nëntorit 2022, Misioni i OSBE-së në Kosovë organizoi 48 ligjërata mbi edukimin mediatik dhe informativ për studentët në universitetet publike në Mitrovicë Jugore, Pejë dhe Gjakovë. Në këto ligjërata morën pjesën gjithsej 185 studentë, të cilët u pajisen me aftësi kyçe të edukimit mediatik. Ata shtjelluan tema specifike, si efektet e mediave të reja, konteksti i ri i komunikimit, ndërtimi i lajmeve, roli i mediave rreth stereotipeve gjinore, edukimi reklamues, multikulturalizmi në media, propaganda, fushatat politike, lajmet e rreme, verifikimi dhe kontrollimi i fakteve. Për organizimin e këtyre ligjëratave u ndoq shembulli i njëjtë i bashkëpunimit me universitetet publike në Prizren e Gjilan më 2021, si dhe hartimit të kurrikulës gjithëpërfshirëse të edukimit mediatik për arsimin e lartë më 2019, së bashku me Departamentin e Gazetarisë në Universitetin e Prishtinës. Viteve të fundit, për shkak të domosdoshmërisë që nxënësit të zotërojnë shkathtësi të edukimit mediatik dhe informativ në epokën aktuale digjitale, kjo lëndë ishte përfshirë si lëndë zgjedhore në shkollat fillore dhe të mesme, si dhe në disa universitete. Përveç kësaj, universitetet publike në Prishtinë, Gjilan dhe Gjakovë, me planet e tyre aktuale të studimit, parashohin që edukimi mediatik dhe informativ të mësohet si lëndë e obligueshme nga viti 2023/2024 e tutje. Kjo do t'u mundësojë studentëve që t’i analizojnë mediat, përfshirë si ndikojnë ato në jetën dhe komunitetet e tyre, por edhe që të përgatiten për karrierën e tyre. “Përmes punës sonë me universitetet kemi inkurajuar studentët që të kenë mendim kritik për përmbajtjet që marrin çdo ditë, në mënyrë që t’i dallojnë dezinformatat dhe lajmet e rreme. Jam shumë i kënaqur që tani studentët e universiteteve të Prishtinës, Gjilanit dhe Gjakovës edukimin mediatik do ta kenë lëndë të obligueshme”, tha shefi i Misionit të OSBE-së në Kosovë, ambasadori Michael Davenport. “Jam i gëzuar që bashkëpunimi ynë i kamotshëm me institucionet e arsimit të lartë është duke i ndihmuar të rinjtë që të orientohen në peizazhin kompleks mediatik,” shtoi ai. Viteve të fundit Misioni i OSBE-së në Kosovë ka realizuar një sërë aktivitetesh në media dhe informim, përfshirë emisione edukative, fushata dhe ligjërata për nxënësit e shkollave fillore dhe të mesme dhe universitetet publike. Në bashkëpunim me DokuFest, Misioni organizoi seminare trajnimi për rreth 70 mësimdhënës të shkollave të mesme, në periudhën mes 2018 dhe 2022. Misioni i OSBE-së inkurajon të gjitha universitetet publike që të integrojnë edukimin mediatik si lëndë bazë, ndërsa do të vazhdojë të mbështesë arsimin e lartë në Kosovë për ta realizuar këtë qëllim.

Dhjetë gazetarë nga media të ndryshme në Shqipëri, që mbulojnë çështjet e sigurisë dhe të armëve të vogla e të lehta (AVL), zhvilluan një vizitë në Beograd, nga 19 deri më 22 dhjetor 2022, për të mësuar rreth praktikave më të mira rajonale dhe për të shkëmbyer përvoja për  çështjet e sigurisë dhe të AVL-ve. Në takime morën pjesë përfaqësues nga Ministria e Brendshme e Shqipërisë, Policia e Shtetit, Komisioni Kombëtar i AVL-ve si dhe nga Ministria e Brendshme e Serbisë. Kjo vizitë shkëmbimi përvojash u organizua nga Prezenca e OSBE-së në Shqipëri, në bashkëpunim me Misionin e OSBE-së në Serbi dhe me kontributin e Zyrës Qendrore për Evropën Lindore dhe Juglindore për Kontrollin e Armëve të Vogla dhe të Lehta (SEESAC) dhe të PNUD-it në Serbi. “Roli i medias në rritjen e ndërgjegjësimit për uljen e rrezikut nga armët e vogla dhe të lehta është pjesë thelbësore e projektit ‘Asistencë për autoritetet e Republikës së Shqipërisë për uljen e rrezikut të përhapjes së armëve dhe keqpërdorimit të AVL-ve’”, tha Xhenis Ballco, zyrtare vendase e projektit. Gjatë vizitës, gazetarët shqiptarë u njohën nga anëtarët e “Rrjetit media kundër dhunës” se si ky rrjet, i përbërë nga 90 gazetarë, i ndihmoi ata për të përmirësuar cilësinë e raportimit. Po ashtu, ata patën mundësinë të ulen së bashku me autoritetet shqiptare, për herë të parë, e të diskutojnë se si të përmirësohet bashkëpunimi mes palëve të interesuara në këtë fushë. Gazetarët dhe zyrtarët shprehën angazhimin për të rritur dialogun mes tyre për çështjet që i shqetësojnë. Media është faktor kyç për informimin dhe edukimin e publikut, duke kontribuar drejtpërdrejt në objektivin e katërt të Udhërrëfyesit të Kontrollit të AVL-ve: “Deri në vitin 2024, të ulet ndjeshëm ofertën, kërkesën dhe keqpërdorimin e armëve të zjarrit përmes rritjes së ndërgjegjësimit, edukimit, shtrirjes dhe advokimit” [1]. Po ashtu, partneriteti me median është thelbësor për Prezencën e OSBE-në, si pjesë e mandatit dhe e përpjekjeve të saj për të promovuar lirinë e shprehjes. Veprimtaria kishte për qëllim rritjen e rolit të medias në fushatat e ndërgjegjësimit të publikut dhe vlerësimin e nevojave të gazetarëve për ngritjen e kapaciteteve në lidhje me raportimin cilësor, mbështetur në praktikat më të mira të Ballkanit Perëndimor. Vizita do të pasohet me ngritjen e kapaciteteve dhe veprimtari të tjera mbështetëse për gazetarët. Projekti “Asistencë për autoritetet e Republikës së Shqipërisë për uljen e rrezikut të përhapjes së armëve dhe keqpërdorimit të armëve të vogla dhe të lehta” zbatohet nga Prezenca e OSBE-së në Shqipëri, falë mbështetjes financiare të Bashkimit Evropian, Republikës Federale të Gjermanisë dhe Republikës së Francës. [1] https://www.seesac.org/f/docs/publications-salw-control-roadmap/Regional-Roadmap-for-a-sustainable-solution-to-the.pdf

Prezenca e OSBE-së dhe Gjykata Kushtetuese shpallën sot fituesit e konkursit për hartimin ligjor të ankesave kushtetuese individuale. Në konkursin e organizuar nga Prezenca e OSBE-së dhe Gjykata Kushtetuese morën pjesë 27 studentë të drejtësisë nga universitete publike dhe shtetërore nga mbarë Shqipëria. Punimet e tyre u vlerësuan nga një komision i përbërë nga ish-gjyqtarë dhe këshilltarë ligjorë të Gjykatës Kushtetuese. Çmimet për fituesit u dhanë në një ceremoni, ku morën pjesë Kryetari i Prezencës së OSBE-së në Shqipëri, ambasadori Guido De Sanctis, Kryetarja e Gjykatës Kushtetuese Vitore Tusha dhe ish-anëtari i Gjykatës Përparim Kalo. Gjatë këtij viti, Prezenca zhvilloi trajnime për hartimin e ankesave kushtetuese individuale me 200 studentë të universiteteve publike të Tiranës, Vlorës dhe Shkodrës. Projekti u mbështet në kërkesën e Gjykatës Kushtetuese për të bërë të njohur mekanizmin e ankesave kushtetuese individuale dhe për të trajtuar çështjet e cilësisë së dobët apo papranueshmërisë së ankesave. Reforma kushtetuese në drejtësi e vitit 2016, zgjeroi rrethin e subjekteve dhe juridiksionin e Gjykatës Kushtetuese në drejtim të ankimit kushtetues individual, duke mundësuar ankimet e individëve kundër çdo lloj akti të pushtetit publik që shkel të drejtat dhe liritë e tyre themelore të garantuara nga Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë.

Ekspertë shqiptarë e të huaj u mblodhën sot, në Tiranë, për të diskutuar masat ndaj keqpërdorimit të teknologjisë nga trafikantët e qenieve njerëzorë ne Shqipëri. Tryeza u organizua nga Prezenca e OSBE-së, në bashkëpunim me Zyrën e Përfaqësuesit të Posaçëm dhe Koordinatorit për Luftën Kundër Trafikimit të Qenieve Njerëzore të OSBE-së. Pjesëmarrësit nga agjencitë ligjzbatuese, prokuroritë, organizatat ndërkombëtare dhe shoqëria civile folën për ndryshimet në legjislacionin vendas, përfshirë Mekanizmin Kombëtar të Referimit, në trajtimin e trafikimit të qenieve njerëzore të mundësuar përmes teknologjisë. Ata u ndalën veçanërisht te përmirësimet që mund të bëhen për të siguruar që platformat online të mos lehtësojnë veprimet e paligjshme të lidhura me trafikimin e personave, si dhe për të përshpejtuar komunikimin mes agjencive ligjzbatuese dhe kompanive teknologjike. Duke hapur takimin, zëvendëskryetarja e Prezencës së OSBE-së në Shqipëri, Clarisse Pasztory, tha: “Ju e dini nga raporte të shumta, përfshirë edhe kërkimet e vetë OSBE-së, se si teknologjitë moderne të komunikimit, si interneti, mediat sociale dhe aplikacionet, kanë ndryshuar vërtet mënyrën se si grupet e krimit të organizuar merren me trafikimin e qenieve njerëzore dhe trafikimin e migrantëve”. “Sot do të diskutoni jo vetëm për aspektet negative të teknologjisë moderne, por edhe për anët pozitive dhe mundësitë që ofron ajo. Do të njiheni me praktikat dhe efektet më të mira nga Shqipëria dhe vende të tjera të përdorimit të teknologjisë për të hetuar sa më mirë trafikimin e personave dhe për të identifikuar viktimat e trafikimit. Këto janë dy fusha ku Prezenca e OSBE-së në Shqipëri është shumë e përkushtuar”, shtoi ajo. Në hapje të takimit folën edhe anëtari i Gjykatës së Lartë Sandër Simoni, Shefi i Njësisë për Hetimin e Krimeve Kibernetike në Policinë e Shtetit Hergis Jica dhe Drejtori i Përgjithshëm i Autoritetit Kombëtar për Certifikimin Elektronik dhe Sigurinë Kibernetike Igli Tafa. Veprimtaria ishte pjesë e përpjekjeve më të gjera të Prezencës së OSBE-së për rritjen e kapaciteteve të institucioneve dhe shoqërisë civile në Shqipëri kundër trafikimit të qenieve njerëzore.

Nga 5 deri më 9 dhjetor 2022, Prezenca e OSBE-së në Shqipëri organizoi një vizitë studimore për zyrtarë shqiptarë në Regjimin e Posaçëm 41-bis në Itali. Vizita ishte e para e këtij lloji, që pason zbatimin e Regjimit të Posaçëm në Shqipëri në vitin 2020, bazuar në modelin italian 41-bis. Regjimi i Posaçëm vendos një sërë kufizimesh mbi të burgosurit, ndaj, nëse aplikohet në mënyrë të papërshtatshme, mund të çojë në shkelje të të drejtave të njeriut. Delegacioni me 12 anëtarë kryesohej nga Drejtori i Policisë së Burgjeve Paulin Rajta dhe përbëhej nga Drejtori i Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm në sistemin e burgjeve në Ministrinë e Drejtësisë Klevis Qose; deputeti Denis Deliu, anëtar i Komisionit të Sigurisë dhe i Komisionit të Ligjeve, Administratës Publike dhe të Drejtave të Njeriut; Komisioneri për Mekanizmin Kombëtar për Parandalimin e Torturës pranë Avokatit të Popullit Ahmet Prençi; Këshilltarja Ligjore / Drejtuesja e Projektit nga Prezenca e OSBE-së Alba Jorganxhi, dhe zyrtarë të lartë të burgjeve. Delegacioni shqiptar u prit nga gjyqtari Carlo Renoldi, Shef i Departamentit të Administratës së Burgjeve dhe nga Gjeneral Brigade z. Mauro D’Amico, Drejtor i Grupit Operativ të Lëvizshëm (Gruppo Operativo Mobile, GOM) në Ministrinë e Drejtësisë italiane, të cilët bashkorganizuan dhe bashkërenduan vizitën studimore. Pjesëmarrësit u pajisën me njohuri për standardet më të mira vendase dhe ndërkombëtare mbi menaxhimin në përputhje me të drejtat e njeriut për të burgosurit me rrezikshmëri të lartë. Ata përfituan edhe nga përvoja dhe praktikat e Policisë Italiane të Burgjeve në burgjet e vizituara. Programi përfshinte një vizitë në mjediset e seksionit 41-bis në Sassari dhe L'Aquila dhe një vizitë në Shkollën e Trajnimit të Burgjeve “Giovanni Falcone” në Romë, ku pjesëmarrësit u njohën me kurrikulën e trajnimit për personelin e burgjeve italiane. Vizita studimore ishte pjesë e projektit të Prezencës “Për forcimin e mbrojtjes së të drejtave të njeriut në Shqipëri” dhe projektit me fonde jashtëbuxhetore “Përgjigjet ndaj terrorizmit në sistemin e drejtësisë penale në Shqipëri në përputhje me shtetin e së drejtës” të financuar nga qeveria e Austrisë dhe ajo e Norvegjisë. Vizita studimore bazohet në mbështetjen e Prezencës për reformën e burgjeve në Shqipëri dhe përfshirjen e saj aktive në promovimin e të drejtave të personave të dënuar dhe të paraburgosur. Në fillim të këtij viti, Prezenca hartoi dhe mbajti një modul trajnimi për personelin e burgjeve të regjimit të posaçëm. Në vitin 2021, ajo organizoi një seancë trajnimi të stafit të burgjeve të Regjimit të Posaçëm mbi menaxhimin në përputhje me të drejtat e njeriut të të burgosurve me rrezikshmëri të lartë. Ndërsa në vitin 2020, Prezenca përgatiti një raport vlerësimi të regjimit të posaçëm për të burgosurit e sigurisë së lartë në Shqipëri, në përputhje me praktikat e mira ndërkombëtare dhe në funksion të nevojave specifike të të dënuarve. Përveç regjimit të posaçëm, Prezenca ka kontribuar në arritjet në sistemin penitenciar, duke ofruar mbështetje legjislative për paketën ligjore për sistemin penitenciar; duke punuar për Parandalimin dhe Luftën ndaj Ekstremizmit të Dhunshëm dhe Radikalizmit që çon në Terrorizëm (P/CVERLT) në burgje dhe në shërbimin e provës; si edhe duke krijuar programin Master në Kriminologji në Universitetin e Tiranës.

Për të ndihmuar Policinë e Kosovës (PK) në përmirësimin e hetimeve të brendshme dhe kontrollin e evidencës penale, Misioni i OSBE-së mbështeti një vizitë studimore treditore për pesë menaxherë të lartë të Divizionit të Standardeve Profesionale të PK-së në Inspektoratin e Përgjithshëm të Xhandarmërisë Kombëtare dhe Policinë Kombëtare të Francës në Paris.