Przebieg wyborów w Polsce odzwierciedla demokratyczny i pluralistyczny charakter procesu wyborczego, ale nadzór nad mediami publicznymi stanowi pewne wyzwanie, uważa OBWE
WARSZAWA, 22 października, 2007 – Przebieg wyborów w Polsce w dniu 21 października odzwierciedla demokratyczny i pluralistyczny charakter procesu wyborczego, nacechowanego wysokim poziomem zaufania publicznego wobec praworządności, uczciwości i bezstronności administracji wyborczej kierowanej przez Państwową Komisję Wyborczą. Pewne wyzwanie stanowi jednak zapewnienie skutecznego i niezależnego nadzoru nad mediami publicznymi.
Proces rejestracji kandydatów i komitetów wyborczych był reprezentatywny dla sceny politycznej i umożliwił polskiemu elektoratowi pluralistyczny wybór. Kampania wyborcza była spolaryzowana i nacechowana aktywnym współzawodnictwem, ale też odnotowano sporadyczne stronnicze zachowania instytucji państwowych. Pewne niedociągnięcia techniczne zaobserwowane w dniu wyborów będą wymagały poprawy niezbędnej dla zapewnienia ciągłości zaufania publicznego.
Takie są wstępne wnioski misji wyborczej wysłanej przez Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE na zaproszenie rządu polskiego w celu oceny procedur wyborczych i generalnej atmosfery podczas wyborów do Sejmu i Senatu w dniu 21 października.
Różnorodność mediów pomogła głosującym w dokonaniu świadomego wyboru. Debaty telewizyjne pomiędzy głównymi pretendentami na stanowisko szefa rządu odegrały istotną rolę w informowaniu wyborców. Jednakże podczas kampanii wyborczej wyrażane też były obawy odnośnie dysproporcji w relacjonowaniu poszczególnych komitetów wyborczych przez telewizję publiczną, wzmożone brakiem skutecznych mechanizmów nadzorujących pracę tej telewizji.
Proces monitorowania mediów przez członków misji wyborczej w ciągu ostatnich dwóch tygodni kampanii ujawnił brak równowagi jakościowej w relacjonowaniu działań trzech głównych komitetów wyborczych. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie była w stanie w pełni wywiązać się ze swych konstytucyjnych obowiązków z uwagi na niedoskonałą strukturę oraz nieporozumienia spowodowane jej stronniczym składem.
Pomimo braku odpowiednich regulacji prawnych zezwalających na międzynarodową obserwację wyborów, co jest niezgodne ze zobowiązaniami OBWE, misji umożliwiono pełny dostęp do wszelkich szczebli administracji wyborczej, łącznie z obwodowymi komisjami wyborczymi w dniu wyborów.
Rozpoczęta 9 października misja wyborcza Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE, kierowana przez Juliana Peel Yates, była złożona z 12 międzynarodowych ekspertów do spraw wyborów z 10 krajów członkowskich OBWE. Siedzibą misji była Warszawa, ale jej członkowie odwiedzili też Łódź, Poznań, Wrocław, Opole, Katowice, Kraków, Gdańsk, Lublin, Toruń i Białystok. Eksperci spotykali się z kandydatami oraz przedstawicielami partii politycznych, urzędnikami rządowymi, administracją wyborczą, przedstawicielami mediów, mniejszościami narodowymi oraz organizacjami społecznymi. Misja skoncentrowała się też na monitorowaniu mediów.
W dzień wyborów członkowie misji odwiedzili wybrane lokale wyborcze na terenie Warszawy, Gdańska i Krakowa, ale bez dokonywania systematycznej obserwacji procedur głosowania i liczenia głosów.
Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE będzie kontynuowało analizę wyborów, a raport końcowy, zawierający ewentualne wskazówki dotyczące usprawnień, zostanie opublikowany po ostatecznym zakończeniu procesu wyborczego.
Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE niniejszym dziękuje Ministerstwu Spraw Zagranicznych, Państwowej Komisji Wyborczej i innym organom wyborczym, a także przedstawicielom partii politycznych, organizacji społecznych oraz mediów, za ich współpracę podczas misji wyborczej.