Медианы дамытуды қолдау: ЕҚЫҰ Қазақстанда журналистерге арналған құқықтық оқытуды ілгерілетуде
2025 жылдың 16–17 маусымында Астанада және 19–20 маусымында Алматыда ЕҚЫҰ-ның Астанадағы Бағдарламалар офисі «Құқықтық медиа орталығы» қоғамдық қорымен және Internews Kazakhstan ұйымымен серіктестікте «Журналистерге арналған құқықтық тексеру» атты екі күндік оқыту семинарларын ұйымдастырды.
Іс-шараға Қазақстанның түрлі өңірлерінен келген журналистер құралған 39 қатысушы жиналды. Семинардың мақсаты – журналистердің құқықтық сауаттылығын арттырып, реттеліп келе жатқан құқықтық және технологиялық ортада олардың кәсіби біліктіліктерін нығайту.
Оқыту барысында жаңартылған «Бұқаралық ақпарат құралдары туралы» заңның практикалық қырлары қарастырылып, сонымен қатар, журналистердің бетпе-бет келетін басқа да маңызды мәселелері талқыланды. Атап айтқанда, жала жаппауға және жеке өмірді қорғауға қатысты заңнама, сандық дәуірдегі авторлық құқықты түсіну, сондай-ақ медиа өндірісіндегі жасанды интеллектіні қолдануға байланысты сұрақтар қозғалды.
ЕҚЫҰ-ның Астанадағы Бағдарламалар офисінің басшысының міндетін атқарушы Юрий Фенопетов: «Қазіргі журналистер жылдам өзгеріп жатқан технологиялық жағдайларда жұмыс істейді, әрі бұл мамандыққа түсетін құқықтық және этикалық жүктеме де арта түсуде. Осындай жағдайда журналистердің заңнамалық білімге, құқықтарын қорғауға арналған құралдарға және кәсіби коммуникатор ретіндегі міндеттерін түсінуге қолжетімділігі аса маңызды», – деп атап өтті.
Семинар барысында теориялық презентациялар практикалық топтық жаттығулармен ұштастырылды, бұл қатысушыларға білімдерін нақты жағдайларда қолдануға мүмкіндік берді. Сонымен қатар, сарапшылар журналистердің қауіпсіздігі (цифрлық және физикалық), этикалық журналистика стандарттары және сөз бостандығына қатысты халықаралық қағидаттар бойынша маңызды тақырыптарды қамтыды. Бұл қатысушыларға күнделікті жұмысында осы ұғымдарды тиімді пайдалануға көмектесетін құралдар ұсынды.
«Құқықтық медиа орталығы» қоғамдық қорының директоры Диана Окремова осы оқытулардың маңыздылығын ерекше атап өтті: «Мұндай тренингтер – журналистер үшін білімдерін нығайтуға, мамандықтың құқықтық қырларын тереңірек түсінуге және заманауи сын-тегеуріндер мен кәсіби стандарттарды ескере отырып, өз жұмысын жүйелеуге тамаша мүмкіндік», – деді.
Интерактивті және практикалық тәсілдің арқасында барлық қатысушылар қорытынды тапсырмаларды сәтті орындап, енді алған білімдерін әріптестерімен бөлісуге дайын. Сонымен қатар, бұл оқыту медиа саласындағы тәжірибе алмасу мен Қазақстандағы медианың тұрақты дамуын қолдайтын практикалық ұсынымдарды әзірлеу алаңына айналды.
Бұл оқыту ЕҚЫҰ-ның медиа еркіндігін қолдау және журналистердің заңдық және цифрлық ортада қауіпсіз әрі тиімді жұмыс істеу қабілетін нығайтуға бағытталған тұрақты міндеттемесінің бір бөлігі болып табылады.