News and press releases

Më 3 dhe 4 shtator 2024, Prezenca e OSBE-së në Shqipëri zhvilloi një trajnim dyditor me temë trafikimin e paligjshëm të armëve të zjarrit me pjesëmarrjen e zyrtarëve të Sektorëve për Hetimin e Trafiqeve të Policisë së Shtetit Shqiptar në nivel qendror dhe vendor, prokurorëve të Prokurorisë së Përgjithshme, Prokurorisë së Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK) dhe hetuesve të Byrosë Kombëtare të Hetimit (BKH). Për organizimin e kësaj veprimtarie, Prezenca bashkëpunoi me Programin Ndërkombëtar të Ndihmës për Trajnimin e Hetimeve Kriminale (ICITAP) të Departamentit të Drejtësisë të Shteteve të Bashkuara. Dy ekspertë nga Zyra Federale e Policisë Kriminale Gjermane (BKA) dhe tre ekspertë nga Policia Kombëtare Holandeze me përvojë të bollshme në trafikimin e armëve të zjarrit prezantuan dhe ndanë përvojat, praktikat më të mira dhe studimet konkrete të forcave të tyre policore. Nëpërmjet komunikimit të drejtpërdrejtë dhe diskutimit të hapur, ekspertët krijuan një platformë për bashkëpunim të mëtejshëm e të ngushtë dhe hetime të përbashkëta. Trajnimi kishte për synim të përmirësonte aftësitë dhe metodat hetimore e analitike të agjencive ligjzbatuese shqiptare, veçanërisht në marrjen e informacionit cilësor e të besueshëm, duke përdorur teknika hetimore speciale në luftën kundër trafikimit të armëve të zjarrit. Kjo veprimtari u zhvillua në kuadrin e projektit të Prezencës së OSBE-së në Shqipëri “Mbështetja e agjencive shqiptare të zbatimit të ligjit për të trajtuar në mënyrë efektive krimet e rënda dhe krimin e organizuar dhe për të përmirësuar bashkëpunimin rajonal V”, i cili synon të mbështesë e ndihmojë agjencitë ligjzbatuese shqiptare në luftimin e krimit të organizuar kombëtar e ndërkombëtar dhe krimeve të rënda në mënyrë efektive e në përputhje me praktikat më të mira ndërkombëtare, si dhe në përmirësimin e bashkëpunimit me partnerët ndërkombëtarë e rajonalë.

Për herë të parë në Shqipëri, Prezenca e OSBE-së, në bashkëpunim të ngushtë me Ministrinë e Brendshme dhe Policinë e Shtetit organizoi një demonstrim rajonal të njësive të qenve të policisë (K9) në zbulimin e narkotikëve dhe armëve të zjarrit. Veprimtaria u zhvillua në parkun “Rinia”, më 7 qershor 2024 dhe ishte e hapur për publikun. Veprimtaria rajonale mblodhi njësitë e qenve të policisë nga Tirana, Sarajeva, Podgorica, Shkupi dhe Prishtina, të cilat realizuan demonstrime në disiplina të ndryshme si bindja, zbulimi i narkotikëve dhe i armëve të zjarrit. Përgjatë dy ditëve përpara demonstrimit, ekipet nga Ballkani Perëndimor realizuan një stërvitje të përbashkët në mjediset e Institutit të Përgatitjes së Qenve të Policisë së Shtetit. “Duke pasur parasysh sfidat e ngjashme me të cilat përballen vendet e rajonit, kjo veprimtari shërben si platformë për të gjitha juridiksionet e Ballkanit Perëndimor, për ekspertët dhe për komunitetin e donatorëve për të shkëmbyer njohuritë dhe aftësitë e njësive të qenve të policisë, duke përfituar njëkohësisht prej projekteve ndihmuese të OSBE-së. Ne besojmë fuqimisht se këto ndërhyrje do të zgjerojnë kapacitetet e qenve të policisë për zbulimin e armëve të vogla e të lehta”, tha Kryetari i Prezencës, ambasadori Michel Tarran, në hapje të veprimtarisë. Ministri i Brendshëm, Taulant Balla, tha se, në 300 ditët e fundit, Policia e Shtetit ka zhvilluar një operacion të rëndësishëm kundër fenomenit të armëmbajtjes pa leje dhe ka sekuestruar 415 armë zjarri, si edhe një numër shumë më të madh armësh të ftohta. “Kjo na dëshmon se kemi një shpërndarje dhe prezencë të madhe të armëve të vogla dhe të lehta te qytetarët dhe, prandaj, është koha të bashkojmë të gjitha forcat kundër këtij fenomeni, i cili na sjell gjithmonë ngjarje kriminale me pasoja. Kemi një dialog të shkëlqyer me OSBE-në, e cila është e fokusuar në rritjen e kapaciteteve për të kontrolluar dhe zvogëluar rrezikun e përhapjes dhe keqpërdorimit të armëve të vogla e të lehta, të cilat përbëjnë një kërcënim serioz për sigurinë publike dhe stabilitetin”, tha Balla. Demonstrimi rajonal ishte ndër veprimtaritë e shumta të projektit “Asistencë për autoritetet e Republikës së Shqipërisë për uljen e rrezikut të përhapjes së armëve dhe keqpërdorimit të armëve të vogla dhe të lehta (AVL)”, i cili zbatohet nga Prezenca e OSBE-së, me fonde të Bashkimit Evropian, Gjermanisë dhe Francës. Veprimtaria u organizua edhe me mbështetjen e Njësisë së Forumit të OSBE-së për Bashkëpunim në Fushën e Sigurisë dhe në bashkërendim me projektet e OSBE-së për AVL-të në Ballkanin Perëndimor. Edhe në të shkuarën, projekti i OSBE-së për armët e vogla e të lehta ka qenë pararendës për organizimin e tryezave rajonale të punës për njësitë e qenve të policisë.

Nga data 11 deri më 13 mars 2024, Prezenca e OSBE-së në Shqipëri trajnoi mbi 40 oficerë policie, prokurorë, inspektorë dhe ekspertë të mjedisit lidhur me identifikimin, hetimin dhe ndjekjen penale të krimeve mjedisore. Pjesëmarrësit, që vinin nga qarqet e Vlorës, Gjirokastrës, Fierit, Durrësit, Tiranës dhe Dibrës, mësuan përmes studimit të rasteve, ushtrimeve simuluese dhe punës në grupe, që kishin për qëllim forcimin e karakterit ndërinstitucional të çështjeve mjedisore. Mbështetur në ekspertizën e tre trajnuesve, dy të huaj dhe një vendas, pjesëmarrësit u njohën me risitë më fundit se si të adresojnë në mënyrë efektive sfidat mjedisore dhe si t’i hetojnë ato duke përdorur praktikat më të mira në rajon. Ata theksuan nevojën për bashkëpunim ndërinstitucional dhe mirëkuptim të ndërsjellë të roleve në nivel vendor në trajtimin e sfidave mjedisore. Inspektorët e mjedisit thanë se ndarja e paqartë ligjore mes institucioneve të ndryshme pengon punën e tyre gjatë inspektimeve në terren. “Prezenca ka promovuar bashkëpunimin ndërinstitucional për të trajtuar kundërvajtjet dhe krimet mjedisore përmes përpjekjeve të ndryshme që përfshijnë inspektorët mjedisorë, policinë dhe prokurorinë. Qëllimi përfundimtar është që pjesëmarrësit të kultivojnë një kulturë bashkëpunimi, ekspertize të përbashkët dhe angazhimi proaktiv për t’u orientuar në kompleksitetin e inspektimit, identifikimit, parandalimit dhe ndjekjes penale të këtyre krimeve”, tha Elton Qëndro, oficer programi dhe menaxher projekti në Prezencën e OSBE-së. Trajnimet u mbështetën te vlerësimi bazë për inspektimin, hetimin dhe ndëshkimin e kundërvajtjeve dhe krimeve mjedisore, si edhe te vlerësimi i nevojave për trajnim për qeverisjen mjedisore, të dy të zhvilluar me nismën e Prezencës. Këto veprimtari janë pjesë e projektit “Forcimi i qeverisjes dhe sigurisë mjedisore në Shqipëri”, i cili zbatohet nga Prezenca e OSBE-së në Shqipëri dhe financohet nga Norvegjia, Franca dhe Italia.

Më 28 dhe 29 shkurt 2024, Prezenca e OSBE-së në Shqipëri organizoi takimin e dytë rajonal të ekspertëve për përmirësimin e kuadrit rregullator për njësitë e qenve të policisë. Takimi, i mbajtur për të dytin vit radhazi në Shqipëri, mblodhi përfaqësues të njësive të qenve të policisë nga Tirana, Sarajeva, Podgorica, Beogradi, Shkupi dhe Prishtina, si edhe ekspertë të përgatitjes së qenve të policisë nga Franca dhe Austria. Veprimtaria mundësoi seanca teorike dhe ushtrime praktike, diskutime dhe prezantime nga ekspertët e përgatitjes së qenve të policisë. “Duke marrë parasysh sfidat e ngjashme me të cilat përballet rajoni ynë, këto takime shërbejnë si një platformë përmes së cilës zyrtarët e juridiksioneve të Ballkanit Perëndimor, ekspertët ndërkombëtarë dhe komuniteti i donatorëve shkëmbejnë njohuritë dhe aftësitë mes njësive të qenve që përfitojnë nga projektet e ndihmës së OSBE-së,” theksoi Sasho Trpchevski nga Prezenca e OSBE-së. Saimir Boshnjaku, Drejtor i Drejtorisë së Kufirit dhe Migracionit në Policinë e Shtetit, theksoi kontributin e takimeve të tilla për rritjen e kapaciteteve të Policisë Kufitare dhe Migracionit, përmes shkëmbimit të praktikave më të mira me partnerët. Ai vlerësoi bashkëpunimin mes Policisë së Shtetit dhe Prezencës së OSBE-së përmes lidhur me projektin për armët e vogla dhe të lehta. Takimi rajonal i këtij viti u fokusua në manualin e sapohartuar të trajnimit, që do të shërbejë si një mjet për rritjen profesionale të të gjithë shoqëruesve dhe instruktorëve të qenve të policisë. Manuali, i përgatitur në përputhje me standardet ndërkombëtare dhe sipas nevojave të Policisë së Shtetit, do të shërbejë si bazë për trajnimet e trajnerëve, që do të ndihmojnë në rritjen e kapaciteteve dhe aftësive të qenve të policisë për zbulimin e armëve të zjarrit, municioneve dhe lëndëve plasëse të jashtëligjshme. Hartimi i manualit është një ndër veprimtaritë e shumta të projektit “Asistencë për autoritetet e Republikës së Shqipërisë për uljen e rrezikut të përhapjes së armëve dhe keqpërdorimit të armëve të vogla dhe të lehta (AVL)”, i cili zbatohet nga Prezenca e OSBE-së, me fonde të Bashkimit Evropian, Gjermanisë dhe Francës. Takimi rajonal, i cili qe gjithashtu pjesë e projektit, u organizua me mbështetjen e Njësisë së Forumit të OSBE-së për Bashkëpunim në Fushën e Sigurisë dhe në bashkërendim me projektet e OSBE-së për AVL-të në Ballkanin Perëndimor.

Katërmbëdhjetë punonjës të Policisë së Shtetit morën pjesë në trajnimin “Trafikimi i drogave sintetike- një kërcënim global në rritje”, që u zhvillua nga 27 deri më 29 shtator 2023. Trajnimi u organizua nga Prezenca e OSBE-së në Shqipëri, me mbështetjen e Departamentit të Drejtësisë të SHBA-së Programi i Asistencës së Trajnimit për Hetimin Kriminal Ndërkombëtar (ICITAP), Administrata e SHBA për Zbatimin e Drogës (DEA), Qendra Evropiane e Monitorimit për Drogën dhe Varësinë nga Drogat (EMCDDA) dhe Policia Gjyqësore Federale Belge. Gjatë trajnimit, hetuesit e Policisë së Shtetit u njohën me tendencat më të fundit në prodhimin, trafikimin e paligjshëm dhe shpërndarjen e drogave të reja sintetike, në nivel rajonal dhe global. Ata gjithashtu mësuan nga praktikat më të mira ndërkombëtare në hetimin dhe çmontimin e grupeve të krimit të organizuar të përfshira në trafikimin e paligjshme të drogave sintetike. Kjo veprimtari është pjesë e projekteve të Prezencës së OSBE-së “Mbështetje për zbatimin e ligjit shqiptar për të luftuar krimet e rënda dhe krimin e organizuar dhe për të përmirësuar bashkëpunimin rajonal”. Synimi është asistimi i agjencive ligjzbatuese shqiptare në zhvillimin e kapaciteteve, përmirësimin e profesionalizmit, mësimin nga praktikat më të mira dhe mbështetja e zhvillimit dhe e reformës në polici.

Një seminar për shkëmbimin e praktikave më të mira të Këshillave Vendorë të Sigurisë Publike (KVSP) mes bashkisë së Elbasanit dhe atyre të Lushnjës, Cërrikut dhe Gramshit u zhvillua në Elbasan, më 12 korrik 2023. Prezenca e OSBE-së në Shqipëri e organizoi veprimtarinë në partneritet me Bashkinë e Elbasanit me qëllimin për të rritur efektshmërinë e KVSP-ve në trajtimin e çështjeve të sigurisë publike dhe për të forcuar bashkëpunimin mes institucioneve vendore dhe aktorëve joinstitucionalë në parandalimin dhe adresimin e sfidave të sigurisë në komunitet. “Që prej krijimit në vitin 2016 me mbështetjen e Prezencës, Këshilli Vendor i Sigurisë Publike i Elbasanit – i pari në Shqipëri – ka dëshmuar efiçencë mbresëlënëse në rritjen e sigurisë në komunitet. Ai tani është një shembull i praktikave më të mira, që mund të ndahen me KVSP-të e tjera në mbarë vendin”, tha Kryetari i Prezencës së OSBE-së, ambasadori Bruce Berton, në hapje të takimit. Ai theksoi se suksesi i KVSP-ve varet nga përfshirja aktive e të gjithë aktorëve – zyrtarëve vendorë, agjencive të zbatimit të ligjit, organizatave të shoqërisë civile, rinisë dhe medias. Në veprimtari morën pjesë përfaqësues të lartë të Elbasanit, Lushnjës, Cërrikut dhe Gramshit, përfshirë kryetarët e këtyre bashkive, drejtuesit e prokurorisë dhe policisë së Elbasanit dhe përfaqësues të tjerë të institucioneve të ndryshme, të organizatave rinore dhe të shoqërisë civile. Në diskutimet e tyre ata theksuan rëndësinë e KVSP-ve në parandalimin dhe trajtimin e kërcënimeve ndaj sigurisë publike dhe mënyrat më të mira që këto Këshilla të shërbejnë si urë mes policisë dhe institucioneve dhe komuniteteve në adresimin e shqetësimeve të sigurisë publike. Mekanizmat e sigurisë të ngritura nga KVSP-ja e Elbasanit, si edhe nismat e shoqërisë civile dhe të të rinjve për sigurinë publike u paraqitën, gjithashtu, gjatë takimit. Gledian Llatja, kryetari i Bashkisë së Elbasanit, tha: “Ne nuk mundemi dot të jemi një ishull në qark apo një ishull në Shqipëri dhe prandaj duhet që këto struktura komunitare dhe këtë mënyrë funksionimi, eksperiencën e mirë dhe të keqe, ta ndajmë me njëri-tjetrin dhe të krijojmë një ambient më të sigurt jo vetëm në Elbasan, por në të gjithë qarkun dhe, pse jo, në të gjithë Shqipërinë”. Këshillat Vendorë të Sigurisë Publike – të ngritura në 56 nga 61 bashkitë e Shqipërisë – janë struktura me kompetenca këshillimore, në të cilat mblidhen aktorët vendorë si pushteti vendor, agjencitë ligjzbatuese, shoqëria civile, të rinjtë, drejtuesit fetarë dhe media, për të diskutuar dhe përmirësuar bashkëpunimin shumëpalësh në trajtimin e çështjeve të sigurisë. Prezenca e OSBE-së ka mbështetur krijimin dhe funksionimin e tyre që prej vitit 2016 dhe do të vijojë t’i përkrahë këto mekanizma me synimin për të institucionalizuar më tej dhe për të fuqizuar rolin e tyre në rritjen e sigurisë në komunitet.

Më 26 qershor, institucionet shtetërore shqiptare dhe organizatat e shoqërisë civile (OSHC) nënshkruan një Marrëveshje të re Bashkëpunimi për Mekanizmin Kombëtar Referues për Viktimat dhe Viktimat e Mundshme të Trafikimit (MKR), hartuar falë asistencës teknike të Prezencës së OSBE-së në vitet 2022-2023. Marrëveshja e re, që synon të trajtojë llojet ekzistuese dhe të reja të trafikimit të qenieve njerëzore, përfshin të gjitha institucionet përkatëse për të garantuar mbrojtjen e duhur për viktimat dhe viktimat e mundshme të trafikimit në Shqipëri. Ajo është fryti i një analize të plotë të vlerësimit të nevojave dhe i konsultimeve me palët e interesuara shtetërore dhe të shoqërisë civile, të kryera nga Prezenca dhe Ministria e Brendshme, me qëllim përditësimin e kuadrit të MKR-së në përputhje me sfidat shqiptare të trafikimit të qenieve njerëzore, kuadrin ligjor dhe me angazhimet e OSBE-së. Në fjalën e mbajtur në këtë aktivitet, Kreu i Prezencës së OSBE-së në Shqipëri, Ambasadori Bruce Berton theksoi faktin se, “Për herë të parë në Shqipëri, Marrëveshja e MKR-së përfshin bordin këshillimor të viktimave të trafikimit nëpërmjet strehëzave për viktimat e trafikimit, e bën atë edhe më të dallueshëm dhe në përputhje me qasjen e OSBE-së për të pasur viktimat në qendër të luftës kundër trafikimit të qenieve njerëzore”. Pesëmbëdhjetë përfaqësues të institucioneve shtetërore dhe OSHC-ve e nënshkruan Marrëveshjen e re të Bashkëpunimit për MKR-në. Vlen të theksohet se numri i nënshkruesve është zgjeruar në krahasim me marrëveshjen e mëparshme, duke përfshirë institucione të tilla shtetërore si Agjencia Shtetërore për të Drejtat dhe Mbrojtjen e Fëmijës, Inspektorati Shtetëror i Punës, Ndihma Juridike Falas, Agjencia Shtetërore e Pasurive të Sekuestruara dhe Konfiskuara dhe Shërbimi Shtetëror i Punësimit, si dhe OSHC që ofrojnë ndihmë të menjëhershme dhe afatgjatë për viktimat e trafikimit, duke zgjeruar kështu gamën e shërbimeve në dispozicion për të rriturit dhe fëmijët viktima të trafikimit. Prezenca e OSBE-së në Shqipëri do të vijojë t’i ofrojë mbështetje teknike institucioneve shtetërore në luftën kundër trafikimit të qenieve njerëzore, veçanërisht për zbatimin e Marrëveshjes së Bashkëpunimit për MKR-në nëpërmjet ofrimit të udhëzimeve dhe trajnimeve specifike.